Orthal

Orthal ìsch a nèia Method fer güet Elsassisch Schriwa. 
's ìsch s Ergabnis vu-n-era Gmeinsàmàrwet wo vìel Dialektkenner mìtgmàcht han, unter dr Leitung vum Profasser Edgar Zeidler. S han nohdankt, wia ma àm beschta d verschìedena elsassischa Mundàrta kännt schriwa. 
[zoom] 

Ziel vu Orthal 

D Hàuiptidee vu Orthal ìsch àss dia Schribempfehlunga fer àlla Elsasser eifàch zum Versteh sotta sìì. Àlla verschìedena Dialekta, vu Norda bis Süda vum Elsàss, känna dia Methoda benutza, obwohl àss sa nìt gliich üsgsprocha wara. 
D Referanz vum Elsassischa ìsch s Hochditscha ; àlso s gschrìewena Elsassischa müeß, wenn meeglig, ìm Ditscha gliicha. So ìsch's eifàcher zum Lasa, un kààt ìn de zweischprochiga (Frànzeesch / Ditsch) Klàssa unterrìchta wara. 
Dia Methoda wìrd mìt Plasiar àgnumma un hàt ìmmer meh Erfolg, zum Beispiel ìn da régionàla elsassischa Blättla (Zitung "L'ALSACE", "Haut-Rhin Magazine") oder uf zweisprochga Schìlder wia àm Nèiweiher-Stàuidàmm. 

Ufbàuiung vu dr Methoda 

Ànna 2003 hàt 's erschta Version gaa, wo "Graphal" gheißa hàt. Zwìscha 2003 un 2008 wìrd d Methoda noch verbessert, un heißt jetzt "Orthal". Ìn dara Zitt sìn ìm Gànza Elsàss ungfahr 400 "dictées" gmàcht worra fer ze sah, wàs geht un wàs nìt funktionniart. 
Vìel Litt han do drà mìtgmàcht: Dr Profasser Edgar Zeidler,  s Verein AGATE (dàs heißt Académie pour une graphie alsacienne transfrontalière),  sina Schialer, sina Studanta  un àlli Dialektkenner, wo sitter mehreri Johra àn dr Volkshochschüel z'Milhüsa sini elsassischi Schribwarikstàtt bsüecha. 
Dr Edgar Zeidler un s Danielle Crévenat-Werner, beidi Sprochwìssaschàftler un Mundàrt forscher,  han a Büech gschrìewa : "Orthographe alsacienne - Bien écrire l'alsacien de Wissembourg à Ferrette" (elsassischa Orthographie - Güet Elsassisch schriwa vu Weißabürri bis Pfìrt). 
 

  Info / download :