Frànzeescha Wärter ìm Elsassischa 

Wenn Elsàsser ìhra Dialekt reda, nutza sa vìel frànzeescha Wärter, mettla ìm Elsassisch. (Zum Beispiel: "ìch gàng uf d Kàssa a nèiar chéquier ge hola". Oder erger: "ìch hàn a rendez-vous fer a prêt immobilier".) 's ìsch meischtens a Schwächa vu der Sproch: ma ìsch's nìmm so gweehnt, Elsassich z'heera und reeda ; no kumma eim d frànzeescha Wärter schnaller ii. Awer 's gìbt noch a bsunderer Fàll, wo mehr ufmerksàm ìsch. Teil frànzeescha Wärter ghera zitter sehr làng zum elsassischa Dialekt. 
 

Gschìcht 

Àm Ààfàng vum Johrhundert 1900, wo fàscht noch kè Elsàsser Frànzeesch hàt känna, hàt's ìm elsassischa Dialekt scho a pààr frànzeescha Wärter gaa. Niama hàt sallamols gwìsst àss dia Wärter vum Frànzeescha kämma. D Litt sìn ìwerràscht gsìì wenn sa d frànzeescha Sproch entdeckt han: sa han dernoh erscht igsah wia dia Wärter ufmerksàm sìn. Mankmol ìsch's gàr nìt uffàllend gsìì, denn d Üssproch hàt sìch känna vìel andra mìt der Zitt, ìm Mül vu da Elsasser (zum Beispiel: "une tranche de jambon" ìsch worra: "a Trànscha Schàmbung"). Dia Wärter folga d elsàssischa Regel vu der Gràmmàtik (zum Beispiel: "ìch hàn a Laderschipla gschwàsiert" ìsch uf Frànzeesch : j’ai choisi une petite jupe en cuir). 
Zwìscha 1870 un s And vum erschta Waltkrieg hàt ma pràktisch kei frànzeesch meh gredt ìm elsassischa Sprochrum. 
Also dia àlta frànzeescha Wärter kämma vu der Perioda vor 1870. 
Deil Litt hann sìch salamols àmüsiert fer dia bsundra Wärter ufschriwa ; do ìsch eina vu dana Lischta: 

Person

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
cavalier, cavalière	Cavalier	Tänzer	Dr Jules ìsch mi Cavalier àm Bàl
client	Client	Kunde	Da Gschaftsmànn hàt jetzt a Client verlora !
conscrit	Conscrit	Rekrut	Ar geht mìt da Conscrit dàs Johr
cousin	Kusin	Vetter	Àlla Kusin sìn iglàda
crapule	Krapül	Schuft	Ìn dara Stroß wohnt nur Krapül
gourmand	Gourmand	Fresser	Mi Suhn ìsch a Gourmand
guignol	Guignol	Hanswurst	Dàs Kìnd ìsch a Guignol !
madame	Madam	Frau	a scheena Màdàm
mademoiselle	Mamsell	Fräulein	a schena Mamsell
marraine	Marraine	Patin	D Marraine wìrd iglàda
monsieur	Monsieur	Herr	A Grüeß ìm Monsieur Meyer !
mouchard	Mouchard	Angeber	Ar hàt uns verrota, wia-n-a Mouchard
paillasse	Pàillàss	Clown	Dr Pàillàss màcht àlla Kìnder làcha
parrain	Parrain	Pate	Dr Parrain wìrd iglàda
polichinelle	Polichinelle	Hanswurst	S Biawala spìelt garn mìt sim Polichinelle

Hoor

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
chignon	Chignon	Haarknoten	mìtm a Chignon ìsch ma scheen gstrahlt
favori	Favori	Backenbart	Dr Elvis Presley hàt großa Favoris trajt

Sàcha

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
abat-jour	Abaschur	Lampenschirm
acajou	Acaschu	Mahagoni
agrafe	Agrafe	Spange
annuaire	Annuaire	Telefonbuch
bâche	Bâche	Plane
bagage	Bagasch	Reisegepäck
biberon	Biberon	Saugflasche
bidon	Bidon	Kanne
billet	Billet	Fahrkarte
bon	Bon	Schein	Ìch hàn a Bon gwunna fer a Reis umasunscht
bonbonne	Bonbonne	Korbflasche
bonde	Bonde	Spund
bordure	Bordüre	Rahmen
bouchon	Buschung	Zapfen
bougie	Buschi	Kerze	a Buschi lo brenna
bouquet	Bouquet	Strauß
bracelet	Bracelet	Armband
briquet	Briquet	Feuerzeug
cache-pot	Cache-pot
ceinture	Ceinture	Gürtel
charge	Charge	Last	a schwara Charge
coffre-fort	Coffre-fort	Geldschrank
collier	Collier	Halsband
couvert	Couvert	Gedeck
crayon	Crayon	Bleistift
eau de Cologne	Eau-de-Cologne	kölnisch Wasser	mìt Eau-de-Cologne der Recka iriwa
enveloppe	Enveloppe	Hülle
épuisette	Epuisette	Gangnetz
filet	Filet	Lendenstück
gamelle	Gamelle	Kochgeschirr
hotte	Hotte	Tragkorb
housse	Housse	Überzug
insigne	Insigne	Abzeichen
jumelle	Schumelle	Fernglas
lamelle	Lamelle	Blättchen
manège	Manesch	Karussel	Kìnder ritta gàrn uffem Manesch
martinet	Martinet	Klopfpeitsche
médaille	Medaille	Medaille
monte-charge	Monte-charge	Lastenaufzug
nacre	Nacre	Perlmutter
parapluie	Barabli	Regenschirm	Nìmm a Bàrapli, s'ràgnet
parasol	Parasol	Sonnenschirm
pelote	Pelote	Knäuel
plumeau	Plumeau	Federwisch
porte-cigare	Porte-Cigare	Zigarrentasche
portefeuille	Portefeuille	Brieftasche
porte-monnaie	Borbonnai	Geldbeutel
pot de chambre	Potschamber		Ìch müeß der Potschamber lahra
poudre	Puder	Pulver	Pudermìlech
punaise	Punaise	Wanze
quenouille	Quenouille	Spinnrocken
râpe	Rapa	Reibe
réservoir	Reservoir	Behälter
réticule	Reticüle	Handtäschchen
sacoche	Sacoche	Satteltasche
saladier	Saladier	Salatschüssel
sautoir	Sautoir	Halskette
store	Store	Rollvorhang
timbre	Timbre	Briefmarke
toupet	Toupet	Haarschopf
tranche	Trànscha	Schnitte	a Trànscha Spack
triage	Triage	Auswahl
trottoir	Trottoir	Bürgersteig	Làuif uffem Trottoir, nìt ìn der Stroß !
un reçu	a reçu
vernis	Vernis	Lack

Warkzig

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
bascule	Bascüle	Schaukel
bâti	Bati	Gestell
bielle	Bielle	Pleuelstange
bobine	Bobine	Spule
boulon	Boulon	Bolzen
bride	Brise	Zügel
chassis	Chassis	Rahmen
cheville	Cheville	Pflock
cône	Cone	Kegel
coussinet	Coussinet	Lagerschale
filière	Filiere	Gewindeeisen
levier	Levier	Hebel
manette	Manette	Handhebel
manivelle	Manivelle	Kurbel
passe-partout	Passe-partout
piton	Piston	Ringschraube
poulie	Püli	Rolle
rondelle	Rundel	Scheibe
transmission	Transmission
vilebrequin	Vilebrequin	Bohrwinde

Plunder

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
boléro	Bolero
bottines	Bottines	Halbstiefel
cache-nez	Kaschne	Halstuch
capote	Capote	Feldmantel
casque	Casque	Helm
chaussettes	Schossett	Socke
corset	Korse	Schnurbrüsr	S'trajt a Korse fer finer üssah
foulard	Fular	Halstuch	a Fular àbìnda
galoches	Galosch	Holzsohlenschuh
gibecière	Gibecière	Jagdtasche
giberne	Schibara
gilet	Schile	Weste	a wàrmer Schile
guêtres	Guêtres	Gamasche
jaquette	Schacket		a Laderschacket
jarretelles	Schartell	Strumpfband	Mina Strìmpf hìwa mìt Schartell
jupe	Schüp	Rock	a langa Schüp
pardessus	Pardessü	Uberzieher	a lànger Pardessü
pochette	Pochette	Täschchen
robe de chambre	Robdeschamber	Morgenrock
soquettes	Socket	kleine Socke	wissa Socket àlìega, àm Suntig
valise	Waliss	Handkoffer	a bìlliga Waliss üs Pàpadeckel
voile	Voile	Schleier	A wisser Voile brücht ma àn a Hochzit
voilette	Voilette	Hutschleier	Gega d Sunna lìegt ma a Hüet mìt Voilette àà

Reisa

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
ambulance	Ambülance	Krankenwagen	A Ambulance hàt mi ìns Spital gfiert
coupé	Coupé		Mi nei Auto esch a Coupé
guidon	Guidon	Lenkstange	Dr Guidon hebt nìmm güet àm Velo
ridelle	Ridelle	Wagenleiter
roue-libre	Roue-libre	Freilauf
tramway	Tramway	Straßenbahn	dr milhüser Tramway
vélo	Velo	Fahrrad	Ar ìsch mìt dem Velo gheit
volant	Volant	Steuer	Heb güet der Volant !

Meewel

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
canapé	Kànape	Couch	Uffem Kànape àblìega
chaise-longue	Chaise-longue
dressoir	Dressoir
étagère	Etagère	Wandbrett
fauteuil	Fauteuil	Sessel	ìm Großvater si Fauteuil
pupitre	Püpitre	Schreibpilt
sommier	Sommier	Auflagematratze
tabouret	Tabouret	Schemel

Hüss

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
atelier	Atelier	Werkstatt	Ar schàft ìm Atelier
bassin	Bassin	Becken
boutique	Bütik	Werkstatt	Dr Schriiner schaft ìn sina Bütik
cabinet	Kabinä	Toilette	uf's Kabinä geh
cirque	Cirque	Zirkus
cité	Cité	Arbeitersiedlung
devanture	Devantüre	Schaufenster
gare	Gare	Bahnhof	Ìch kumm vu dr Gare
mansarde	Mansarda	Dachstube	Ar wohnt ìn a Mansarda
passerelle	Passerelle	Fußgängerbrücke
perron	Perron	Vortreppe
plafond	Plafond	Decke
quartier	Quartier	Viertel
remise	Remise	Schuppen
serre	Sera	Treibhaus

Blüema

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
coquelicot	Coquelicot	Klatschrose
laurier	Laurier	Lorbeer	a Blät Laurier
marguerite	Marguerite	Gänseblümchen
pensée	Pensee	Stiefmütterchen

Berüef

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
acteur	Acteur	Schauspieler
adjoint	Adschua	Stellvertreter	Dr Adschua schàft mìt dem Maire
braconnier	Braconnier	Wilddieb
caissier	Caissier	Kassierer
chauffeur	Chauffeur	Fahrer	Dr Chauffeur wàrtet scho ìm Autobus
clerc	Clerc	Kleriker	Ar ìsch Clerc bim a Notàr
coiffeur, coiffeuse	Coiffeur, Coiffeuse	Friseur, Friseuse	Da Coiffeur strahlt eim güet
commis	Commis	Angestellter	Dr Commis màcht Lìferunga fer si Patron
dentiste	Dentiste	Zahnarzt	Ìch müeß a Zàhn lo üsrissa bim Dentiste
douanier	Douanier	Zollbeamter	D Douanier süecha Ebber
épicier	Epicier	Krämer	Bi dam Epicier fìndet ma Àlles izkaufa
facteur	Facteur	Briefträger	Wàs hàt dr Facteur brocht hìt ?
femme de chambre
fripier	Fripier	Trödler
garçon	Garçon	Ober	Garçon, ìch wott noch a Glàs Wii !
garde-chasse	Garde-chasse	Jagdhüter
graveur	Graveur	Schnittkünstler
greffier	Greffier	Gerischtschreiber
huissier	Huissier	Gerichtsdiener
maire	Maire	Bürgermeister	Dr Herr Maire màcht vìel fer s Dorf
mairie	Mairie	Rathaus
maitresse	Maitresse	Lehrerin
mécanicien	Mecanicien	Mechaniker
ménage	Menasch	Haushalt
pâtissier	Patissier	Feinbäcker
planton	Planton	Ordonnanz
pompier	Pumpie	Feuerwehrmann	D Pumpie kämma s Fiir ku läscha
portier	Portier	Pförtner
proviseur	Proviseur	Oberstudiendirektor
tripier	Tripier	Darmhändler
valet de chambre		Kammerdiener
volontaire	Volontaire	Freiwilliger	Ma süecht Volontaire fer àm Suntig z'schàffa
voyageur	Voyageur	Reisender	Àlla Voyageur mian üssem Zug üsstiiga

Koscht

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
absinthe	Absinthe		Absinthe trìnka seig nìt gsund
bain-marie (belle-marie)	Belmarie	Wasserbad	lo kocha ìm Belmarie
canard	Canard		A Canard ìsch a Zucker ìm Alkool tunkt
cervelas	Cervelas	Schlackwurst	dìck wia-n-a Cervala
champignons	Champignon	Pilz	Fleisch mìt a Champignonsoßa
chapelure	Chapelür	Semmelmehl
charcuterie	Charcüterie	Wurstwaren	Ìm Elsass ìsst ma garn Charcüterie
chique	Chique	Priem
confiture	Kumfitür	Marmelade	a Flàda Kumfitür
cornichon	Cornichon	Gurke
côtelette	Kotelett	Rippchen
court-bouillon	Kurbouillon		lo kocha ìm Kurbouillon
crème fouettée	Crem Fuattee		Ardbeera sìn güet mìt Crem Fuattee
croquette	Croquette	Klößchen
dent-de-loup	Dàdlu		Dàdlu sìn Breedla wo àn Schankala gliicha
dessert	Dessert	Nachtisch
fécule	Fecüle	Stärkemehl
fondant	Fondant	schmelzend
gaufrettes	Gaufrettes	Waffelchen
glace	Glace	Eis
jambon	Schàmbung	Schinken	a Trànscha Schàmbung
macarons	Makron	Makrone
mélange	Melansch	Gemisch	Dr Metgzer verkàuift güeta Melansch Wìrscht
pisseenlit	Pissenli	Löwenzahn	a Pissenlitsàlàt
pot-au-feu	Pot-au-feu
quenelles	Knell	Fleischklößchen	a Suppa mìt Knell
vermicelle	Vermicelle	Fadennudel
vin chaud	Winscho	Glühwein	Àm Wianachta trìnkt ma Winscho
vinaigrette	Vinaigrette	Essigsoße
vol-au-vent	Vol-au-vent		Àls Vorgàng gìtt's Vol-au-vent

Nahiarèi

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
baleine	Baleine	Stange
canevas	Canevas	Stickgaze
coutil	Kutil	Zwillich
crochet	Crochet	Haken
décolleté	Décolleté	Brustausschnitt
deux-pièces	Deux-pièces	zweiteiliger Anzug
empiècement	Empiècement	Einsatzstück
faux-cul	Faux-cul		Friahier han d Fràuia Faux-cul trajt, fer breiter üssah
galon	Galon	Borte
jour	Schur	Offnung
liseré	Liseré	Litze
molleton	Molleton
pince	Pince		Mìt Pince kàt ma a Rock inamma
plastron	Plastron	Vorhemd
revers	Revers	Aufschlag
taffetas	Taffetas	Taffet

Müsik

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
bugle	Bügel	flügelhorn	Bügel ìsch ànderscht àss Trumpeta
clairon	Clairon	Horn
cor	Cor	Horn
piston	Piston	Kolben
répétition	Repetition	Probe
tambour	Tambour	Trommel

Tiar

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
furet	Füret	Frettchen

Verschìeda

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
abonnement	Abonnement	Dauerbezug
carré	Carré	Quadrat
concours	Concours	Wettbewerb
contribution	Contribution	Steuer
corvée	Korwe		Dàs ìsh a Korve wo ma wìrklig nìt garn màcht !
courage	Kurasch	Mut	Müesch Kurasch hàà !
dispute	Dispute	Streit
faillite	Faillit	Bankrott
idée	Idee	Idee	a güeta Idee
malheur	Malheur	Unglück
manières	Màniera	Umstände	Ar hàt scheena Màniera
misère	Misseer	Elend	Ar hàt vìel Misseer ìn sim Lawa ghàà
octroi	Octroi	Stadtzoll
posture	Pàschtür	Gestallt, Aussehen	Dia Fràui hàt a scheena Pàschtür
service	Serwiss	Dienstpflischt
sous-chef	sous-chef
succès	Sükse	Erfolg	Hàsch Sükse mìt da Maidla
tournée	Turnee	Geschäftsreise	Dr Lehrbüe geht uf Turnee
visite	Wissit	Besuch	Mer kumma a kleina Wissit ku màcha

Usdruck

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
à la chienne	à la chienne		"Sa hàt d Hoor lo schnida "à la chienne""
à part	àpàrt		Wàs nìt derzüe kumt leen mr àpàrt
adieu	àdie	lebewohl !	Àdie, mìr sahn is wìder Morn!
anté-christ	Andakchrescht		A Andakrìscht ìsch gega d Religion
au loup	au loup		"Ma sott nìt "au loup" schreia wenn's nìt schlìmm ìsch"
bonjour	buschur	guten Tag !	Buschur, wia geht's ?
bonsoir	Bonsoir	guten Abend !
charivari	Charivari	Katzenmusik
compliment	Kumplimant		Kumplimant! Bìsch scheen!
enfin	enfin		Enfin, redde m'r nìmm dervu...
excusez	esküse	Entschuldigung!	Esküse, ìch ha dàs nìt gmeint
la lune	Lalüne	Mond	Dr Lalüne ìsch gànz rund hìnecht
merci	merci	danke!	Merci vìelmols!
pardon	pardon	entschuldigung !
salut	salü		salü binànder!
service	serwiss	Nichts zu danken !	Merci! - Serwiss!
tantôt	dato	Heutzutage	Dàto ìsch àlles modern

Adjektiv

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
alerte	àleert	munter	Wenn ma jung ìsch, ìsch ma noch àleert
capable	Kàpàbel	geeignet
courageux	kuraschiart	mutig	S'ìch a kuraschiarter Büe
difficile	diffisiil		Ar ìsch diffisiil ìm Assa
fixe	Fix	fest
jaloux	Schalu	eifersüchtig	Ar ìsch schalu ìwer sim Brüeder
juste	Schust	knapp	Mìt dr Verspätung ìsch d Zitt knàpp worra
leste	leste	flink
maboul	mabul	verrückt	Bìsch dü mabul?!
malin	malin	schlau
misérable	miseràwel	elend	's hàt miseràwel üsgsaa
noble	Nowel	adlig	S'ìsch nowel in dam Hus
sérieux	Seriös	ernst	a seriös Maidla

Verb

Frànzeesch Wort	Elsassisch Wort	Ditsch Wort	Beispiel
amuser	amusiera	belustigen	Amüsiara-n-i güet!
chagriner	chagriniera	betrüben
changer	changiera	ändern	Àlles chàngiart, mìt dr Zitt
chicaner	chicaniera	meckern
choisir	chwasiera	auswählen	Han ìhr a Menü gschwàsiart?
embêter	àmbetiera	ärgern	Müesch dr Hund nìt àmbetiara!
empêcher	empechiera	verhindern
flatter	flattiara	schmeicheln	D Kàtz tüet garn flàttiara
garnir	garniera	verzieren
gêner	scheniera	stören	Scheniar di numma nìt!
profiter	profitiera	ausnutzen	Mìr profitiara vum scheen Watter
tromper	trumpiara	täuschen	S'ìsch latz: ìch hà mi trumpiart

[zoom] 
Mots_francais_dans_le_dialecte_alsacien.htm